Axiale spondyloartritis, kortweg axiale SpA, is een ontstekingsziekte die geleidelijk ontstaat. Eén van de veel voorkomende klachten is lage rugpijn. Echter, deze auto-immuunziekte geeft bij vrouwen vaak weer andere klachten dan bij mannen.
Hoe herken je de klachten en symptomen van axiale SpA? Wat zijn de oorzaken? En hoe kun je de klachten behandelen? In dit artikel leggen we het je uit.
Wat is Axiale spondyloartritis?
Axiale spondyloartritis, of makkelijker gezegd axiale SpA, is een verzamelnaam voor reumatische aandoeningen waarbij ontstekingen aanwezig zijn in het bekken en de wervelkolom.
Axiale SpA komt bij ongeveer 1 op de 200 mensen voor. De aandoening begint meestal tussen het 15e en 35e levensjaar. Axiale spondyloartritis komt net zoveel voor bij vrouwen als bij mannen, maar de ziekte uit zich wel anders bij vrouwen.
De aandoening Axiale SpA komt vaker binnen sommige families voor en bij mensen die drager zijn van het gen HLA-B27. Daarom wordt aangenomen dat erfelijke aanleg een rol speelt bij het krijgen van spondyloartritis.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen axiale spondyloartritis (axiale SpA) en perifere spondyloartritis (perifere SpA).
- Bij axiale spondyloartritis staan klachten aan je bekken en je wervelkolom op de voorgrond. De ziekte van Bechterew is de bekendste vorm van axiale spondyloartritis.
- Bij perifere spondyloartritis raken vooral de grote gewrichten in je armen of benen ontstoken.
Spondyloartritis is meestal een progressieve aandoening, wat wil zeggen dat de klachten in de loop van de tijd erger kunnen worden. Pijn en stijfheid, vaak in de lage rug, zijn belangrijke signalen. Je kan ook erg moe zijn en deze vermoeidheid kan erg overheersend zijn. Rugklachten en pijnklachten zijn niet altijd een eerste signaal: ook heupen en knieën kunnen ontstoken zijn en/of andere organen buiten het bewegingsapparaat zoals je ogen, huid en darmen.
Axiale spa is een heel vervelende auto-immuunziekte ziekte, maar door een juiste medische behandeling, veel bewegen, een gebalanceerd dieet, gezonde leefstijl en een positieve levenshouding, is het voor de meeste mensen met axiale SpA mogelijk om een normaal leven te leiden.
Lees ook: 8 tips met eten tegen gewrichtsklachten.
Symptomen van axiale SpA bij vrouwen
Vrouwen kunnen ontstekingen in de wervelkolom hebben, maar zij hebben vaker afwijkingen in de nek en ook vaker perifere ontstekingen zoals ontstekingen van de gewrichten, worstvormige ontstekingen in de vingers (dactylitis) of ontsteking van de pezen of peesaanhechtingen (enthesitis), voornamelijk van de achillespees of hielspoor. Bovendien hebben vrouwen bij de axiale SpA ook vaker een ontstekingsziekte van de darmen (IBD, Colitis Ulcerosa of ziekte van Crohn) en/of psoriasis (chronische huidziekte).
Lees ook: Iedereen kan de ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa krijgen!
Symptomen van axiale SpA bij mannen
Mannen hebben vaker rugpijn en hebben vaker afwijkingen op een röntgenfoto; daarmee voldoen ze aan de criteria van de ziekte van Bechterew (de bekendste vorm van axiale SpA).
Ontstekingsziekten en axiale SpA
Axiale SpA maakt deel uit van een groep ontstekingsziekten (auto-immuunstoornissen) die onderling verbonden zijn: de huidziekte psoriasis, de oogziekte uveïtis en inflammatoire darmziekten (Inflammatory Bowel Disease – IBD), waaronder de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa. Mensen met axiale spondyloartritis hebben daardoor vaak de pech daarnaast ook nog een tweede of derde ziekte te hebben.
Lees ook: Hoe kunnen vitamine D en omega 3 het risico op auto-immuunziekten verlagen?
Algemene symptomen van axiale SpA
Het is een combinatie van symptomen die erop wijzen dat iemand axiale SpA heeft. De volgende symptomen en klachten komen bij axiale SpA vaak voor, maar treden niet allemaal bij iedereen op.
- Gewrichtsontstekingen, vooral in je onderrug (de gewrichten in je bekken en wervelkolom; de SI-gewrichten). Deze ontstekingen veroorzaken langdurig pijn en stijfheid, vooral rond je heupen, je bilstreek en onderin je rug. Als de wervelkolom helemaal verstijfd is, waarbij geen soepele beweging meer mogelijk is, wordt dit een bamboerug genoemd.
- Ontstoken nekwervels, leidend tot een stijve nek.
- Ook kan je borstbeen ontstoken raken. Dat geeft soms een benauwd gevoel en pijn op de borst.
- Vermoeidheid als gevolg van de ziekte zelf of als bijwerking van de voorgeschreven medicijnen.
- Ontstekingen van andere gewrichten: bijvoorbeeld in je schouders, armen, knieën, enkels, handen of voeten. De gewrichtjes in je vingers en tenen kunnen ook ontstoken raken.
- Ontsteking van de pezen of peesaanhechtingen, voornamelijk van de achillespees.
- Pijnklachten aan de achterkant van je bovenbeen die wisselend voorkomen in je linker- en rechterbeen.
- Uveïtis; een oogontsteking waarbij je last hebt van rode en pijnlijke ogen. Je kan slecht tegen licht en soms zie je wazig.
- Darmklachten: buikpijn, langdurige dunne ontlasting, bloed bij je ontlasting of een inflammatoire darmziekte (Inflammatory Bowel Disease).
- Huidklachten: rode, droge en schilferige huid of psoriasis.
- Duizeligheid.
Lees ook: Hoe kun je leren omgaan met een chronische ziekte of chronische pijn?
Oorzaken van axiale SpA
Net zoals bij vele andere reumatische aandoeningen, is de exacte oorzaak van axiale SpA nog niet bekend. We weten wel dat het immuunsysteem een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van de
aandoening en het onderhouden van de gewrichtsontstekingen.
Eén van de kenmerken van een auto-immuunziekte is dat de afweercellen zich vergissen. Ze ruimen niet alleen indringers van buiten op, maar gaan ook het eigen lichaam te lijf. Het afweersysteem richt zich tegen het eigen lichaam en dit kan gepaard gaan met ontstekingsverschijnselen in gewrichten, pezen, spieren en/of andere organen. De ontstekingen zijn meestal chronisch.
Erfelijke factoren
Er bestaat een erfelijke aanleg om axiale SpA te ontwikkelen en dit verklaart waarom meerdere mensen binnen dezelfde familie de aandoening kunnen hebben. Verschillende erfelijke factoren spelen een rol, maar de best bekende en bestudeerde is de factor HLA-B27 die kan opgespoord worden in het bloed.
In vele gevallen biedt erfelijke aanleg echter geen voldoende verklaring voor het ontstaan van de ziekte.
Omgevingsfactoren als oorzaak
Vaak spelen omgevingsfactoren ook een rol, waarbij in het algemeen drie mogelijke oorzaken onderscheiden worden:
- Mechanische (over)belasting van gewrichten en pezen. Deze zogenaamde biomechanische stress kan bijdragen aan het ontstekingsproces en verbening. Door (over)belasting worden de gewrichten die het meeste gewicht dragen (rug, bekken, knieën en enkels) het vaakst getroffen.
- Infecties. Sommige vormen van spondyloartropathieën worden uitgelokt door een bacteriële infectie van de darmen of de urinewegen (bijvoorbeeld reactieve artritis, een vorm van perifere SpA). Bij veel andere subtypes van SpA heeft men echter nooit een bewijs van een voorafgaande uitlokkende infectie gevonden.
- Darmflora. Zoals reeds eerder aangegeven bestaat er een link tussen gewrichtsontstekingen en darmontstekingen. Waarschijnlijk is er een link tussen de samenstelling van de darmflora en het ontstaan van SpA.
Lees ook: 8 bewezen manieren om je darmflora te versterken.
Wanneer naar de huisarts met axiale SpA?
Kenmerkend voor de rugpijn bij axiale spondyloartritis is het chronische karakter: Heb je langer dan drie maanden dagelijks pijn en stijfheid in je (onder)rug of nek, met name ’s nachts en ‘ochtends? En worden de klachtenminder wanneer je beweegt en helpt rusten er niet tegen? Dan is het verstandig naar je huisarts te gaan; zeker wanneer je ook andere klachten ervaart. De huisarts stuurt je na onderzoek indien door naar een reumatoloog als er een verdenking is op axiale SpA.
Medicijnen tegen axiale SpA
Medicijnen spelen een belangrijke rol in het verminderen van je gewrichtsontstekingen. Veel gebruikte medicijnen bij axiale SpA zijn:
- Ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s)
- Klassieke reumamedicijnen (csDMARD’s)
- Biologische medicijnen (bDmards)
- Corticosteroïden.
Lees ook: Ibuprofen veroorzaakt duizenden doden per jaar door hartstilstand.
Beweging
Veel in beweging blijven maakt een belangrijk onderdeel uit van je behandeling bij axiale SpA. Bewegen heeft veel gezondheidsvoordelen, ook als je een vorm van reuma hebt.
Bij axiale SpA is bewegen en het doen van speciale oefeningen erg goed voor de beweeglijkheid van je wervelkolom en je borstkas. Er zijn in Nederland speciale oefengroepen voor mensen met axiale SpA maar er zijn ook meer algemene reuma oefengroepen. Of vraag je reumatoloog of behandelaar naar goede bewegingsvormen voor jou.
Lees ook: 6 voordelen van bewegen waar je vrolijker, energieker én relaxter van wordt!
Aanvullende behandelingen bij axiale SpA
Er bestaan veel soorten alternatieve behandelingen voor axiale SpA. Het volgen van een reumakuur heeft bij een aantal mensen met axiale SpA een positief effect. ReumaNederland geeft hierover uitgebreide informatie op hun website.
Soms merken mensen met een reumatische aandoening een positief effect van alternatieve behandelingen. Overleg altijd eerst met je arts voordat je met een alternatieve behandeling begint omdat die die bijwerkingen kan geven of een wisselwerking kan hebben met de medicijnen die je gebruikt.
Lees ook: Dít zijn dé 20 voordelen van kurkuma voor je gezondheid.
Hulp nodig met een gezond dieet en gezonde leefstijl?
Bij SHE. Health Clinics kunnen we je helpen met gezond gewicht, afvallen, obesitas, voeding, dieet, leefstijl adviezen, beweging, ontspanning en preventieve medische onderzoeken.
Meer lezen over auto-immuunstoornissen, andere aandoeningen en gezonde leefstijl?
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina pijnklachten (pijnpoli).
- Heb je vage gezondheidsklachten? Doe er wat aan!
- Blokkeren van ontsteking kan leiden tot chronische pijn.
- Chronische darmaandoening Colitis Ulcerosa komt steeds vaker voor.
- 18 vragen over artrose.
- Jeuk, schilfers en gewrichtspijn: alles wat je moet weten over psoriasis.
- Wat kun je eten om je darmen gezond te houden?
- Dít zijn de 8 meest voorkomende vroege symptomen van reuma.
- Van ontstekingen tot een chronische aandoening: wat is het verband tussen psoriasis en je darmen?
- Welke slaaphouding is het beste voor je darmen?
- Hoe kan masturbatie je helpen je immuunsysteem te versterken?
- Bloed bij je ontlasting? Neem je klachten serieus!
- Hoe herken je het verschil tussen eczeem en psoriasis?
- Wat zijn de symptomen en behandelingen van Fibromyalgie bij vrouwen?
- Medicinale kracht van voeding lijkt op werking van geneesmiddelen.
- Wie zijn gevoeliger voor pijn: vrouwen of mannen?
- Heb jij hulp nodig bij afbouwen medicijnen?
- Hoe herken je de eerste symptomen van de ziekte ALS?
- 8 tips om gezonder te eten en drinken.
- Déze symptomen kunnen wijzen op sarcopenie (spierverlies).
- Wat zijn de 12 voordelen als je elke dag een uur loopt?
- Vaccinatie oorzaak van pijnlijke zenuwaandoening neuralgische amyotrofie.
- Groene thee effectief tegen metabool syndroom.
- Wat zijn de eerste symptomen van reuma?
- Regelmatig last van buikpijn en diarree? Aan déze symptomen herken je de ziekte van Crohn.
- Pijn linksonder in je buik? Déze symptomen kunnen wijzen op diverticulitis.
- Ierse neurowetenschapper: “Wandelen is de grootste probleemoplosser die er bestaat!”.
- Te lang zitten? Pas dan op voor het dead butt syndroom!
- Hoeveel vitaminen moet je als vrouw dagelijks innemen?
- 12 voordelen om als vrouw aan krachttraining te doen.
- Wat zijn de 10 signalen van beginnende dementie (Alzheimer)?
- Welke groenten kunnen darmklachten geven?
- BMI berekenen bij jezelf.
- Vezelrijk dieet kan kans op dementie verkleinen.
- Wanneer heb je overgewicht of obesitas?
- Meer bewegen zonder te gaan sporten? Met deze 20 tips kan het!
- Wat zijn de behandelopties als je last hebt van osteoporose?
- Je kunt gemakkelijk jouw risico op dementie verminderen, zo blijkt uit onderzoek.
- Dít is waarom je vaker zou moeten masturberen.
- Calcium, vitamine D en K voor een gezond hart en sterke botten.
- Déze 6 medicijnen kunnen een vitaminetekort veroorzaken.
- Pelvic Congestion Syndrome (PCS): chronische buikpijn.
- Gezondheid oudere vrouwen slechter dan die van mannen.
- Hoe kun je constipatie voorkomen of verhelpen?
Korte wachttijden bij SHE Health Clinics
Bij SHE Health Clinics hebben we korte wachttijden, dus kun je bij ons snel geholpen worden door onze ervaren vrouwelijke zorgprofessionals.
Vergoeding door zorgverzekering
De meeste onderzoeken en -behandelingen bij SHE Health Clinics vallen onder de basisverzekering. Dit betekent dat deze medische zorg door jouw zorgverzekeraar wordt vergoed als je een verwijzing van jouw (huis)arts hebt. Houd wel rekening met je eigen risico.
SHE Health Clinics: alle medische- en paramedische vrouwenzorg op één locatie
Door onze ervaring in het leveren van efficiënte vrouwenzorg, hanteren wij beperkte diagnostiek in korte tijd en een gering aantal polikliniek bezoeken; oftewel een korte en efficiënte zorgcyclus waarbij de vrouwelijke patiënt centraal staat. Vanwege onze onafhankelijkheid en snel diagnostiek, kunnen onnodige opnames en verdere klinische behandelingen worden voorkomen.
Om nog meer reductie in zorgkosten te bereiken hanteren wij een combinatie van multidisciplinaire zorg en complementaire zorg. Dat resulteert in de beste zorg voor vrouwen met een kortere zorgcyclus, waardoor tijd en kosten worden bespaard voor de patiënt, doorverwijzende arts en de zorgverzekeraar.
Meer weten over ons brede zorgaanbod voor vrouwen of wil je weten wat wij als vrouwenkliniek voor je kunnen betekenen? SHE Health Clinics helpt je graag verder! Wij zijn een zelfstandig behandelcentrum (ZBC) met verzekerde- en onverzekerde medische zorg voor onder andere: preventie, leefstijl, preventieve medische onderzoeken, gynaecologie, seksuologie, menopauze, overgangsklachten, bekkenbodemklachten, borstonderzoek, urologie, dermatologie, cardiologie, chirurgie, neurologie, psychologie, radiologie, interne geneeskunde, pijnklachten, stress, burn-out, slaapproblemen, vermoeidheid, overgewicht, revalidatie en cosmetiek. Veruit de meeste onderzoeken en behandelingen vallen onder verzekerde zorg, welke vergoed wordt vanuit het basispakket.
Je kunt ons bereiken op 085-2019275 of gebruik maken van ons contactformulier.
Bronnen: SHE. Health Clinics, Reuma Nederland, Stichting Axiale SpA, Axiale SpA NL, Thuisarts, Reumanet
Wil je op de hoogte blijven van onze leukste artikelen, nieuwsupdates en winacties? Schrijf je hieronder dan gratis in voor onze nieuwsbrief.