De zomer is nog in volle gang en de zon is volop aanwezig met een hoge mate van UV-straling. Je leest veel over het belang van je huid beschermen tegen de zon. Maar wanneer spreek je van schade aan je huid? Hoe weet je hoe je de UV-index het beste kunt toepassen? Waarom lopen jouw ogen risico? Hoe bescherm je jouw huid het beste tegen de zon? En hoe kun je je huid vervolgens goed verzorgen? In dit artikel leggen we het je uit en geven we je bruikbare inzichten en tips.
Huidschade door de zon
Zonlicht veroorzaakt altijd enige vorm van schade aan de huid. De mate van de schade hangt niet alleen af van de hoeveelheid zonlicht en de sterkte ervan, maar ook van de vatbaarheid van een persoon voor zonlichtschade. Iemand met een lichte huid en/of rossig haar is daar bijvoorbeeld veel gevoeliger voor.
Een deel van het zonlicht bestaat uit ultraviolet (UV) licht en het grootste deel van dat ultraviolet licht bestaat uit UVA, een kleiner deel uit UVB. UVB kan zorgen voor zonverbranding en daarmee voor schade aan de huid. UVA dringt dieper door in de huid dan UVB, wat kan resulteren in versnelde huidveroudering.
Het risico op huidkanker wordt groter naarmate er meer schade in de huid optreedt. Op dit moment is het zo dat een op de vijf Nederlanders ten minste één keer in diens leven huidkanker krijgt.
Lees ook: Huidkanker is meest voorkomende kanker bij blanke mensen.
UV-index
De intensiteit van de zon en de duur van de blootstelling zijn ook belangrijke factoren. Op het weerbericht wordt steeds de intensiteit van de zon meegedeeld. Wanneer de weerman of weervrouw een UV-index hoger dan 3 aangeeft, is het verstandig om de zonnebrandcrème te pakken. Bij een UV-index van 9 of 10 moet je de zon zo veel mogelijk vermijden!
Tijdens Nederlandse zomers ligt de UV-index gemiddeld tussen de 0 en 8. Vanaf UV-index 3 wordt aangeraden je huid te beschermen tegen de zon met kleding, een pet of hoed en zonnebrandcrème. Vanaf UV-index 5 verbrand je makkelijk en vanaf zonkracht 7 verbrand je snel en kun je na tien minuten tot een kwartier onbeschermd in de zon al flink verbranden. Dan kun je er dus het best uit blijven.
Let voortaan alsjeblieft ook op de UV-index in je weer-app. Via Buienradar check je die bijvoorbeeld hier.
Lees ook: Wel of géén zonnebrandcrème gebruiken?
Verbrande huid door de zon
Verbranding door de zon kent vier gradaties:
- Een lichte verbranding kan zorgen voor roodheid die vanzelf weer verdwijnt.
- Een pijnlijke en warme verbranding met vurige roodheid en een licht schilferende huid.
- Hele vurige en pijnlijke verbranding en soms gezwollen huid met blijvende huidveranderingen, zoals pigmentvlekken en huidoneffenheden.
- Ernstigste graad van verbranding die lijkt op een tweedegraadsverbranding. Daarbij kun je naast roodheid, blaren en afschilfering ook last krijgen van koorts en het gevoel van ziek zijn.
Lees ook: Hoeveel zonnebrand moet je smeren om niet te verbranden?
Wat kun je doen bij een door de zon verbrande huid?
Het hydrateren van de huid door het gebruik van een vette crème of bodylotion na zonverbranding is belangrijk voor het verzorgen van je verbrande huid. Zonlicht droogt de huid namelijk ook uit. Aftersun is dan een voor de hand liggende optie.
Bij de twee lichtere vormen van verbranding kan het fijn zijn om aftersun te smeren. Dat vermindert de schade aan je huid niet, doch kan wel prettig en verkoelend aanvoelen. Wees voorzichtig met stoffen als parfum en menthol, want die kunnen een kwetsbare huid juist irriteren.
Gaat je verbranding gepaard met pijn, dan kunnen pijnstillers (paracetamol) helpen, net als het koelen van je huid met koude kompressen. Soms kan het ook helpen om hormoonzalven te gebruiken om de ontstekingsreactie te verminderen. Koelen kan aangenaam aanvoelen, maar probeer direct contact met bijvoorbeeld ijs liever te vermijden, ook dat kan namelijk schadelijk zijn voor de huid. Rol een coolpack, ijsblokjes of een diepvrieselement daarom altijd in een theedoek voordat je de huid ermee koelt.
Lees ook: Cosmetica of gezichtscrème kopen? Vermijd dan deze schadelijke ingrediënten!
Verbrande ogen
Niet onbelangrijk is dat ook je ogen kunnen verbranden. Met een beschadiging aan je hoornvlies tot gevolg en dit kan blijvende gevolgen hebben. Daarnaast kan echt heel pijnlijk zijn. Ook dan kunnen pijnstillers (paracetamol) nodig zijn. Een hoed, pet, parasol en zonnebril kunnen je ogen schaduw en bescherming bieden.
Wanneer je een zonnebril koopt, koop dan een bril met UV-werende glazen met een EU-keurmerk. De zonnebril moet voldoende grote glazen hebben die de ogen beschermen tegen zowel de rechtstreekse als de indirecte straling.
Lees ook: Nieuw onderzoek: verhoogt risico op huidkanker bij twee porties vis per week.
Bescherm je huid
Belangrijk om te weten is dat schade aan de huid na verbranding door de zon niet meer ongedaan gemaakt kan worden! Er treedt ook schade in de huid op als een huid niet rood verbrand raakt.
Het lichaam kan de schade weliswaar gedeeltelijk opruimen en beschadigde cellen vervangen, maar als de schade zich opstapelt, kan het lichaam dat steeds minder goed bijhouden. Na verloop van tijd kun je dan spreken van ‘opgestapelde zonschade’. Daarbij gaat het ouder worden gepaard met het achteruitgaan van het herstellend vermogen van het lichaam, en daarmee dus ook van het reparatievermogen van kapotte cellen.
Lees ook: Jezelf op huidkanker controleren: waarop moet je letten?
Daarom is het belangrijk om schade door de zon zoveel mogelijk te voorkomen door goed te smeren met zonnebrandcrème. Zonnebrandcrème kun je het beste als volgt aanbrengen: minstens 30 minuten voor je in de zon gaat liggen, neem je voldoende crème om je in te smeren, denk ook aan de randen van de kledij (hals, rand van de broek, etc.). Smeer je elke 2 tot 3 uur opnieuw in, indien nodig sneller (na het liggen op de handdoek of op zand kan er zonnebrandcrème achterblijven). Waterbestendige zonnebrandcrème dient aangebracht te worden elke keer nadat je uit het water bent, door het afdrogen kan je de zonnebrand (zonnemelk) immers afvegen. Gebruik voor je neus, oren en lippen een sunblock-stick.
Denk er daarnaast aan de zon tussen 11.00 en 15.00 uur te mijden. En vergeet niet dat je ook in de schaduw kunt verbranden en dat de zon – naast huidkanker – ook een slapper wordende huid, rimpels en pigmentvlekken kan veroorzaken.
Uiteraard is het vooral de bedoeling dat je kan genieten van de zon, mits deze tips in het achterhoofd te houden, lukt dit perfect op een veilige manier.
Lees ook: Dit is dé no. 1 tip tegen rimpels!
Wanneer zoek je medische hulp?
Raadpleeg medische hulp van een huisarts of huidarts in de volgende gevallen:
- Wanneer er sprake is van een zonnesteek (hitteslag): koorts, snelle hartslag, vermoeidheid, draaierigheid, misselijkheid en/of braken.
- Bij uitgebreide zonnebrand.
- Bij grote blaarvorming.
- Bij kleine kinderen.
- Bij symptomen van een zonnesteek (zonneslag) en/of uitdroging.
- Wanneer het slachtoffer zich onwel voelt.
- Wanneer de huid zich na 1 week nog niet hersteld heeft.
- Als een baby of peuter zonnebrand heeft, mogelijks met blaren roodheid en koorts.
Meer informatie of afspraak maken?
Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke dermatoloog bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen over (huid)kanker, (on)gezonde voeding en gezonde leefstijl?
- SHE Health Clinics infopagina huidaandoeningen (dermatologie).
- SHE Health Clinics infopagina huidkanker.
- SHE Health Clinics infopagina over huidaandoeningen.
- SHE Health Clinics infopagina verwijderen van moedervlek(ken), ouderdoms- en pigmentvlekken.
- SHE Health Clinics infopagina leefstijl poli.
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- 18 slaaptips voor warme zomernachten.
- Hoe kun je een kwaadaardige moedervlek herkennen?
- Dít zijn de (kanker)symptomen die vrouwen veelal niet herkennen.
- Welke moedervlekken kunnen kwaadaardig zijn?
- Overgewicht verhoogt risico op 13 soorten kanker!
- Hoeveel zonnebrand moet je smeren om niet te verbranden?
- Wat zijn de 10 symptomen die bij vrouwen kunnen wijzen op kanker?
- Lichen sclerosus: vervelende huidziekte bij vrouwen.
- Cosmetica of gezichtscrème kopen? Vermijd dan deze schadelijke ingrediënten!
- Huidkankermedicijn Sonidegib kan miskraam en misvormingen bij foetus veroorzaken.
- Hoe kankerverwekkend is vlees?
- Waarom huidkanker in de winter veel minder vaak ontdekt wordt.
- Wat is het verschil tussen een ouderdomswrat en een moedervlek?
- Dit zijn dé 5 meest voorkomende kankersoorten bij vrouwen.
- 15 voedingsmiddelen die het risico op kanker mogelijk kunnen verlagen.
- Wetenschappers maken huid 30 jaar jonger.
- 20 tips voor een mooiere en strakke(re) huid.
Bronnen: SHE Health Clinics, Nu.nl, Buienradar, EOS Wetenschap, Smeer je in!