Jaarlijks komen zo’n 800.000 mensen bij de huisarts met maagklachten. Meestal zijn die relatief onschuldig en kunnen ze veelal met de juiste leefstijladviezen van de huisarts worden verholpen. Echter, veel huisartsen schrijven vaak toch medicatie voor. Volgens de richtlijn moet dan worden gestart met milde maagzuurremmers (maagzuurbinders). Echter, een groot deel van de patiënten start al direct met de sterkste variant maagzuurremmers (PPI’s). Want wat blijkt? Er zijn nu ruim 2,8 miljoen Nederlanders die sterke maagzuurremmers slikken, met alle gevolgen voor hun gezondheid van dien. En dat terwijl de zogeheten protonpompremmers volgens Zorginstituut Nederland vaak onterecht voorgeschreven worden. En het slikken van die maagzuurremmers is niet zonder risico’s, zeggen experts. Onder andere botontkalking (osteoporose), botbreuken, nierschade, darminfecties, maaginfectie, maagkanker en een vitamine B12-tekort liggen op de loer.
Veel patiënten nemen de maagzuurremmers langdurig, wat tot gezondheidsrisico’s leidt. “Het slikken van die zware maagzuurremmers had zogenaamd geen nadelen, maar dat blijkt wel zo te zijn”, zegt huisarts en hoogleraar prof. dr. Mattijs Numans (LUMC). Volgens de hoogleraar “wil de farmaceutische industrie wel erg graag maagzuurremmers verkopen”.
De gevolgen van al deze maagzuurremmers zijn echter desastreus voor je gezondheid! Doordat die middelen maagzuur remmen, wordt kalk bijvoorbeeld minder goed opgenomen en is er een grotere kans op botbreuken.
Ook kunnen er vitaminetekorten en nierschade ontstaan. Gastro-oesofageale refluxziekte, afgekort als GORD, is een aandoening waarbij de zure maaginhoud terugvloeit in je slokdarm. Wat veel mensen niet weten is dat brandend maagzuur in de meeste gevallen een tekort aan maagzuur is, niet een teveel!
Wat doen maagzuurremmers?
Maagzuurremmers zijn geneesmiddelen die ervoor zorgen dat er juist minder maagzuur wordt aangemaakt.
Er bestaan twee soorten maagzuurremmers:
- Histaminereceptor-2 blokkers (H2-blokkers)
- Protonpompremmers (PPI’s).
Maagzuurremmers worden gebruikt bij maagklachten, maagzweren, reflux, slokdarmontsteking, darmzweren, zure oprispingen, brandend maagzuur of om deze klachten te voorkomen.
Maagzuurremmers zijn veelal onnodig
Het is absoluut niet nodig om gevaarlijke maagzuurremmers te nemen die je op termijn erg ziek zullen maken. Ze camoufleren symptomen en pakken niet de oorzaak van het probleem aan. Met het versterken van je maagsappen met behulp van natuurlijke middelen zoals bijvoorbeeld gemberthee of appelazijn, zal je op termijn een vele betere vertering hebben en zullen klachten snel verminderen!
Lees ook: Maagzuurremmers veroorzaken vitaminetekort en mineralentekort.
Brandend maagzuur
Maagzuur hebben we allemaal hard nodig: het helpt bij de spijsvertering en beschermt het lichaam tegen bacteriën. Zolang het in je maag blijft merk je eigenlijk niets van dit zuur, omdat dat orgaan beschermd is met een dikke slijmlaag. Maar zodra het iets omhoog komt, in de slokdarm, geeft het een vervelend en brandend gevoel. Dan ontstaan er dus die zure, pijnlijke oprispingen waar veel mensen last van hebben; in de volksmond ook wel brandend maagzuur genoemd.
Mensen die zeer regelmatig last hebben van die klachten, slikken vaak maagzuurremmers. Dat kunnen simpele kalktabletten van de drogist zijn, maar bijna drie miljoen Nederlanders krijgen dat soort medicatie voorgeschreven. Het gaat dan om protonpompremmers, zoals Omeprazol en Pantoprazol (Pantomed).
Maagzuurremmers worden te snel voorgeschreven
En dat is vaak niet nodig, zegt het onderzoeksteam van Zorginstituut Nederland. Pas als veranderingen in de levensstijl niets opleveren én milde maagzuurremmers niet voldoende doen, zou deze sterke medicatie ingezet moeten worden. Momenteel worden protonpompremmers vaak al gegeven als iemand zich voor het eerst met maagklachten meldt bij de huisarts. Zeker nu we weten dat er serieuze risico’s zitten aan maagzuurremmers, moet hier volgens de experts structurele verandering in komen.
Lees ook: Maagzuurremmers worden vaak onnodig lang gebruikt.
Gezondheidsrisico’s van maagzuurremmers
Maar om welke risico’s gaat het dan, die kunnen ontstaan als je langdurig dit soort sterkte maagzuurremmers slikt? We zetten er een aantal op een rij.
1. Kans op een B12-tekort
Protonpompremmers remmen de werking van maagzuur gedeeltelijk, waardoor je voeding anders verteerd wordt. Sommige voedingsstoffen kun je daardoor minder goed opnemen, wat voor de nodige risico’s kan zorgen als je deze maagzuurremmers slikt. Zo ligt een B12-tekort op de loer. Een B12-tekort kun je herkennen aan onder andere moeheid, oorsuizen, duizeligheid, benauwdheid en misselijkheid. Als je deze symptomen hebt is het verstandig tijdig contact op te nemen met de arts die deze medicijnen voorschrijft; een tekort aan vitamine B12 kan namelijk ernstige gevolgen hebben op de lange termijn.
Lees ook: Hoe herken je een vitamine B12 tekort?
2. Meer kans op botbreuken
Huisarts en hoogleraar huisartsgeneeskunde van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) Mattijs Numans zegt tegen het AD dat de kans op botbreuken ook toeneemt als je langdurig maagzuurremmers slikt. De oorzaak daarvan ligt wederom bij een opnameprobleem van vitaminen en mineralen, in dit geval kalk. Die stof is essentieel voor de opbouw en het behoudt van gezonde botten; bij een tekort kan osteoporose ontstaan. “Het is idioot dat zo’n 3 miljoen mensen zulke middelen gebruiken”, zegt Numans dan ook.
Lees ook: Wat zijn de behandelopties als je last hebt van osteoporose?
3. Vaker darminfecties door maagzuurremmers
Bacteriën die op voedsel zitten, worden normaal gesproken al in je maag gedood door het maagzuur. Maar als je (langdurig) protonpompremmers slikt, wordt je maagzuur minder zuur. Dat zorgt voor een afname in de klachten van brandend maagzuur, maakt vergroot óók de kans op darminfecties. Bacteriën die op voedsel zitten kunnen namelijk makkelijker overleven in de maag, als de omgeving daar minder zuur is. Ze gaan dan vervolgens door naar de darmen, waar ze voor een infectie kunnen vormen. Daardoor neemt het risico op een infectie met bijvoorbeeld salmonella, campylobacter of e.coli toe als je deze medicatie gebruikt.
Lees ook: Dít zijn de 14 beste superfoods voor je darmen.
4. Sneller een magnesiumtekort
Slik je maagzuurremmers en heb je vaak last van spierkrampen, nervositeit, migraine, rusteloze benen of koude handen? Dan zou het kunnen dat je een magnesiumtekort hebt. Ook dat is namelijk één van de risico’s die je loopt als je langdurig sterke maagzuurremmers gebruikt. Net als bij het tekort aan kalk en vitamine B12, is ook hier weer sprake van een opnamestoornis omdat de maag de stof niet op de juiste manier vrijmaakt voor opname in de dunne darm.
Lees ook: Magnesium: minstens 50% van de mensen heeft er een tekort aan!
Overige risico’s van maagzuurremmers
Maar dat zijn niet de enige risico’s die er zijn aan het langdurig slikken van sterke maagzuurremmers. Zo neemt ook het risico op chronische nieraandoeningen toe, heb je een hoger risico op maagkanker en maaginfecties. Daarnaast komen luchtweginfecties (longontsteking) vaker voor bij mensen die maagzuurremmers gebruiken én loop je meer kans op een ijzertekort. De maagfunctie kan daarnaast beïnvloed worden door protonpompremmers. Langdurig gebruik van bepaalde soorten maagzuurremmers (zoals Omeprazol), kan leiden tot dodelijke hart- en vaatziekten.
Hoewel het slikken van maagzuurremmers soms nodig is, zou er volgens Zorginstituut Nederland dus vaker geprobeerd moeten worden om het gebruik hiervan zo lang mogelijk uit te stellen.
Let op: hoewel het slikken van deze medicatie op lange termijn voor ernstige gezondheidsklachten kan zorgen, is het onverstandig hiermee te stoppen zonder overleg met de arts die deze medicatie voorgeschreven heeft.
Lees ook: Heb jij hulp nodig bij afbouwen medicijnen?
Alternatieven voor maagzuurremmers
Er zijn diverse alternatieven voor maagzuurremmers beschikbaar, waaronder:
- Maagbeschermers: Maagbeschermers, zoals Gaviscon, vormen een beschermende laag op de maagwand en verminderen zo de kans op maagklachten.
- Natuurlijke middelen: Er zijn verschillende natuurlijke middelen die kunnen helpen bij maagklachten, zoals gemberthee, kamillethee, venkel, munt, karwijkkruid, baking soda, appelazijn, aloëverasap, Griekse yoghurt en koriander, amla fruit (Indiase kruisbes) en watermeloensap.
- Betaïne HCL: Betaïne HCL is een natuurlijk alternatief voor maagzuurremmers en kan helpen bij de vertering van voedsel.
- Veranderingen in levensstijl: Zoals het vermijden van bepaald (bewerkt) voedsel, vermijden van suiker, vermijden van koolzuurhoudende dranken, een vezelrijk dieet, het verminderen van stress, vermijden van alcohol en het stoppen met roken.
- H2-blokkers: H2 blokkers (zoals Ranitidine) kunnen de aanmaak van maagzuur verminderen.
- Algeldraat en magnesiumhydroxide: Die het maagzuur binden en neutraliseren.
- Prokinetica: Zoals domperidon, die de beweging van de maag en darmen bevorderen.
Het is belangrijk om met een arts te overleggen voordat je alternatieven voor maagzuurremmers gaat gebruiken, omdat sommige middelen mogelijk niet geschikt zijn voor bepaalde personen of in combinatie met bepaalde medicijnen.
Lees ook: Microbioom: hoe houdt je die gezond?
Meer lezen over medicijnen, vitaminen en supplementen?
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina leefstijl poli.
- SHE Health Clinics infopagina botdichtheidmeting (botontkalking / osteoporose).
- Hoeveel vitaminen moet je als vrouw dagelijks innemen?
- Op linkerzij slapen verkleint kans op maagzuur.
- Meeste medicijnen niet op vrouwen getest.
- Langdurig medicijngebruik zonder check-up: risico’s nemen toe.
- Oxycodon: ‘verslavende en gevaarlijke duivel in een doosje’.
- 18 feiten en fabels over antidepressiva.
- Spontaan je arm of pols gebroken? Wellicht komt het door botontkalking.
- Welke medicijnen vergroten het risico op nierschade?
- Frisdrank, sportdrank, zuiveldrank en ijskoffie zitten vol suiker!
- Alcohol is gif voor je lichaam!
- Alles wat je moet weten over magnesium voor een gezonde levensstijl.
- 10 natuurlijke manieren om zónder medicijnen je bloeddruk te verlagen.
- Effectiever medicijngebruik door DNA-profiel.
- Waarom extra vitamine D slikken óók in de zomer een goed idee is.
- Déze 6 medicijnen kunnen een vitaminetekort veroorzaken.
- Vitamines en mineralen zijn goed voor je lichaam én je geest!
- Deze symptomen kunnen wijzen op een vitamine B12-tekort.
- Hoe weet je dat je een vitaminetekort hebt?
- Wat is het verschil tussen osteoporose en osteopenie?
- Waarom vitaminepillen slecht voor je kunnen zijn.
- Oorzaken van osteoporose bij vrouwen.
- Déze symptomen kunnen wijzen op sarcopenie (spierverlies).
- 12 soorten kanker die je door roken kunt krijgen.
- Wat zijn de beste supplementen en leefstijlmaatregelen tegen kanker?
- Zijn jouw omega’s wel in balans?
- Déze 6 symptomen kunnen wijzen op een hartinfarct bij vrouwen.
- Verband tussen vitamine D-tekort en depressie bij vrouwen.
- Hoe weet je of je super gezond bent? Déze 7 kenmerken vertellen het je!
- Dít zijn dé 20 voordelen van kurkuma voor je gezondheid.
- 12 voordelen om als vrouw aan krachttraining te doen.
- Calcium, vitamine D en K voor een gezond hart en sterke botten.
- Helpt vitamine D bij COVID-19 en hoe weet je of je een tekort hebt?
- Depressie voorkomen met voedingssupplementen. Werkt dat?
- Dít zijn de 8 meest voorkomende vroege symptomen van reuma.
- Hoeveel glazen water moet je per dag drinken? Bereken het met deze formule.
Bronnen: SHE Health Clinics, AD, Leef Bewust, Zorginstituut Nederland, Stichting B12-tekort, RIVM, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde